កាសែតជាសត្រូវនោះទេ។ប្រតិកម្មរបស់អ្នកជំនាញសារព័ត៌មាន និងសមាគមអ្នកកាសែតពេលនេះ បានកើតមាន១ថ្ងៃបន្ទាប់ពីអ្នកថតរូបរបស់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានបារាំង អា.អែហ្វ.ប៉េ (AFP) ម្នាក់ គឺលោក តាំង ឈិនសុធី ត្រូវកម្លាំងចម្រុះរដ្ឋាភិបាលវាយសំពងឲ្យរងរបួសក្បាល កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៧ ខែមករា។
លោក តាំង ឈិនសុធី ត្រូវកម្លាំងចម្រុះប្រដាប់ដោយដំបង និងខែល វាយចំក្បាលនៅពេលចុះថតរូប និងយកព័ត៌មាននៅក្នុងបាតុកម្ម ដឹកនាំដោយ លោក ម៉ម សូណង់ដូ ប្រធានវិទ្យុសំបុកឃ្មុំ នៅមុខទីស្ដីការក្រសួងព័ត៌មាន ហើយត្រូវកម្លាំងសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាប។
ផ្ដើមពីអំពើហិង្សានេះ លោក មឿន ឈានណាឫទ្ធិ នាយកវិទ្យាស្ថានកម្ពុជា សម្រាប់ការសិក្សាសារព័ត៌មាន បានថ្លែងរិះគន់ទៅលើសកម្មភាពវាយបង្ក្រាបដោយហិង្សារបស់កងកម្លាំងចម្រុះរដ្ឋាភិបាលទៅលើអ្នកកាសែត ថានាំប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិអ្នកសារព័ត៌មាន។ អ្នកជំនាញសារព័ត៌មានរូបនេះ បានថ្លែងប្រៀបធៀបសកម្មភាពការងាររបស់អ្នកកាសែត ទៅនឹងអ្នកនាំសារដែលមិនគួរឲ្យមានផ្នែកពាក់ព័ន្ធរើសអើង ឬប្រើហិង្សានោះទេ៖ «អ៊ីចឹងយើងឃើញថា ការវាយប្រហារទៅលើអ្នកសារព័ត៌មាន ឬសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សជាកំហុសធ្ងន់ធ្ងរណាស់»។
លោក មឿន ឈានណាឫទ្ធិ បានថ្កោលទោសចំពោះការប្រើហិង្សា ឬការរើសអើងពីផ្នែកពាក់ព័ន្ធណាមួយទៅលើសកម្មភាពរបស់អ្នកកាសែតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ បន្ថែមលើនេះ លោកបានសំណូមពរដល់កម្លាំងចម្រុះរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកនយោបាយគ្រប់គណបក្សត្រូវបញ្ឈប់សកម្មភាពប្រើហិង្សា ឬការរើសអើងអ្នកកាសែតដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ៖ «សាក្សីជាអ្នកសារព័ត៌មាន ឬជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សនេះ មិនគ្រាន់តែធ្វើសាក្សីចំពោះអ្នកធ្វើបាតុកម្មប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែយើងជាសាក្សីចំពោះអាជ្ញាធរផងដែរ បើសិនជាអាជ្ញាធរទទួលរងនូវការវាយប្រហារពីអាជ្ញាធរមកវិញ»។
បញ្ហានេះដែរ លោក ប៉ែន សមិទ្ធិ ប្រធានក្លឹបអ្នកកាសែតកម្ពុជា ក៏បានសំណូមពរដល់អ្នកនយោបាយគ្រប់គណបក្ស ឬអ្នកពាក់ព័ន្ធ គួរគោរពសិទ្ធិអ្នកកាសែត និងមានឥរិយាបថថ្លៃថ្នូរចំពោះអ្នកសារព័ត៌មាន។ ជាងនេះ លោកស្នើឲ្យផ្នែកពាក់ព័ន្ធកុំឲ្យចាត់ទុកអ្នកកាសែតជាសត្រូវរបស់ខ្លួន៖ «សំខាន់អ្នកនយោបាយទាំងអស់ ទាំងអ្នកនយោបាយកំពុងកាន់អំណាច ទាំងអ្នកនយោបាយប្រឆាំងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងពួកអ្នកតវ៉ាទាំងអស់ហ្នឹង ត្រូវផ្លាស់ប្ដូរការយល់ឃើញចំពោះអ្នកសារព័ត៌មានហ្នឹងឲ្យបានល្អជាងមុន។ ហើយត្រូវចាត់ទុកអ្នកសារព័ត៌មានហ្នឹងជាចំណែកមួយអាចយកសាររបស់ខ្លួនឯងហ្នឹង មកផ្តល់ឲ្យសាធារណជនបានដឹង។ ហើយក៏មិនត្រូវមានបុរេវិនិច្ឆ័យអ្នកសារព័ត៌មានថា អ្នកនេះអ៊ីចេះ ឬអ្នកនោះអ៊ីចុះ ហើយបង្កឲ្យមានការស្អប់ខ្ពើមឲ្យមានការញុះញង់ ឲ្យមានការធ្វើបាបអ្នកសារព័ត៌មានពេលចុះយកព័ត៌មាននោះទេ ព្រោះវាមិនធ្វើឲ្យចំណេញដល់ខ្លួនឯង ឬសង្គមជាតិនោះទេ»។
អ្នកថតរូបរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានបារាំង អា.អែហ្វ.ប៉េ លោក តាំង ឈិនសុធី បានឲ្យដឹងថា រូបលោកពិតជាត្រូវកម្លាំងសមត្ថកិច្ចវាយសំពងចំក្បាល នៅក្នុងសកម្មភាពបង្ក្រាបហ្វូងបាតុករ ដឹកនាំដោយ លោក ម៉ម សូណង់ដូ ប្រធានស្ថានីយវិទ្យុសំបុកឃ្មុំ នៅមុខក្រសួងព័ត៌មាន ពិតមែន។ សកម្មភាពវាយសំពងនេះ សមត្ថកិច្ចមិនបានស្តាប់គាត់ទេ ទោះបីលោកបានស្រែកថាជាអ្នកកាសែតបរទេសបែបណាក្តី។
អ្នកកាសែតអាជីពរូបនេះបានសំណូមពរដល់គ្រប់គណបក្សនយោបាយ ជាពិសេសកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចម្រុះ គួរមានការយោគយល់ដល់អ្នកកាសែត និងជួយបង្កលក្ខណៈឲ្យអ្នកកាសែតធ្វើសកម្មភាពការងារប្រចាំថ្ងៃក្នុងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន។ លោកបន្តថា ជាអ្នកកាសែតអាជីព គឺមានតួនាទីនាំសារ ដើម្បីផ្តល់ដំណឹងពិតដល់សាធារណជន គឺមិនបានចាត់ទុកសមត្ថកិច្ច ឬក្រុមបាតុករជាសត្រូវនោះទេ៖ «យើងអត់ប៉ះពាល់ខាងណាទេ។ អ៊ីចឹង សូមឲ្យអាជ្ញាធរលោកយោគយល់ ពីព្រោះយើងជាអ្នកកាសែតអាជីព គឺយើងមិនដែលទៅប៉ះពាល់ខាងបាតុករ ឬក៏មិនបានទៅប៉ះពាល់ខាងបាតុករ។ អ៊ីចឹង គ្រាន់តែស្នើឲ្យពួកគាត់ឃើញអ្នកកាសែត គឺសូមឲ្យគាត់យោគយល់ កុំឲ្យប៉ះពាល់វាយដំ អ្នកកាសែតអីតទៅទៀត ព្រោះទៅថ្ងៃអនាគតទៀត យើងត្រូវធ្វើការជួបគ្នាជារហូតហ្នឹង»។
លោក តាំង ឈិនសុធី ថ្លែងថា ការងារអ្នកកាសែតអាជីព គឺមានសកម្មភាពការងារជាប់ជានិច្ចជាមួយសមត្ថកិច្ច អ្នកនយោបាយ សង្គមស៊ីវិល ឬក្រុមបាតុករជារហូត។ ដូច្នេះ មិនគួរគប្បីមានការរើសអើង ឬមានគំនិតអាក្រក់ពីផ្នែកពាក់ព័ន្ធណាមួយទេ។ លោកបញ្ជាក់ថា កន្លងមកលោកធ្លាប់ឃើញកម្លាំងសមត្ថកិច្ចប្រើហិង្សាទៅលើមិត្តភ័ក្ដិរួមអាជីពជាច្រើននាក់ ប៉ុន្តែពេលនេះ រូបលោកជាជនរងគ្រោះមិនគួរនឹងស្មានដល់៖ «ពីមុនៗមកខ្ញុំឃើញគេវ៉ៃមិត្តភ័ក្ដិខ្ញុំច្រើនដែរពី ៣ ទៅ ៤នាក់ដែរ តែឥឡូវធ្លាក់មកដល់រូបខ្ញុំតែម្តង»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទង លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន ដើម្បីបំភ្លឺជុំវិញករណីសមត្ថកិច្ចប្រើហិង្សាមកលើទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានបារាំង លោក តាំង ឈិនសុធី បានទេតាមទូរស័ព្ទ នៅថ្ងៃអង្គារ ទី២៨ ខែមករា។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ខេង ទីតូ មន្ត្រីនាំពាក្យកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស មានប្រសាសន៍ថា កម្លាំងចម្រុះគ្មានចេតនាប្រើហិង្សាទៅលើអ្នកកាសែត ឬពលរដ្ឋសាមញ្ញនោះទេ។ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ រាល់សកម្មភាពរបស់សមត្ថកិច្ច គឺមានគោលដៅបោសសម្អាតក្រុមបាតុករអនាធិបតេយ្យ ដែលប៉ុនប៉ងបង្កឲ្យខូចសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខសង្គមតែប៉ុណ្ណោះ៖ «ជាការពិតនៅពេលដែលកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចុះអនុវត្តភារកិច្ចតាមបទបញ្ជា ទៅតាមច្បាប់នោះ គឺមិនមានចេតនាទៅបង្ក្រាបអ្នកកាសែត ឬបង្ក្រាបទៅលើជនស៊ីវិល ដែលពុំមានការតបត ដោយមិនមានប្រើអំពើហិង្សានោះទេ។ ប៉ុន្តែ នៅពេលមានអំពើហិង្សា ឬក៏មានភាពច្របូកច្របល់ គឺកម្លាំងសមត្ថកិច្ចត្រូវតែមានការបោសសម្អាត ឬធ្វើឲ្យទីតាំងនោះមានស្ថិរភាព មានសុវត្ថិភាព ដើម្បីទុកសម្រាប់ផលប្រយោជន៍សាធារណៈមកវិញ»។
បញ្ហានេះដែរ សម្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានសេរី ឬភាសាអង់គ្លេសហៅថា ហ្វ្រីលែន (Freelance) លោក តូ ម៉ាតូ ថ្លែងថា កន្លងមករូបលោកធ្លាប់ត្រូវរងការប្រមាថពីក្រុមបាតុករ ឬកងអង្គរក្សការពារឲ្យមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ក្នុងអំឡុងពេលចុះយកព័ត៌មាន ឬក៏ថតរូបក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ប្រមូលផ្តុំផ្សេងៗ។ អ្នកកាសែតរូបនេះ ក៏បានស្នើដល់អ្នកគណបក្សនយោបាយទាំងបក្សកាន់អំណាច និងបក្សប្រឆាំង ជាពិសេសកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចម្រុះរបស់រដ្ឋាភិបាល ឲ្យបញ្ឈប់ការរើសអើងចំពោះការងារអ្នកកាសែត ក្នុងពេលចុះបំពេញការងារនៅតាមគោលដៅនានា៖ «សុំសំណូមពរទៅដល់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ក៏សូមឲ្យមានការគោរពនូវវិជ្ជាជីវៈអ្នកសារព័ត៌មាន ហើយក៏សូមសំណូមពរទៅដល់កម្លាំងសមត្ថកិច្ច ក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាលហ្នឹង សូមមេត្តាប្រកាសឲ្យមានការគោរពនូវវិជ្ជាជីវៈរបស់អ្នកសារព័ត៌មានបានធ្វើការងារឲ្យបានពេញលេញ»។
ស្រដៀងគ្នាដែរ សម្រាប់ លោក លី ហន ជាភ្នាក់ងារឆ្លងឆ្លើយព័ត៌មានឲ្យកាសែតបរទេសម្នាក់ដែរ ក៏បានស្នើដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ មិនថាតែគណបក្សប្រឆាំង ឬបក្សកាន់អំណាចទេ គឺស្នើឲ្យបញ្ឈប់ការរើសអើង ឬលាបពណ៌មកលើអ្នកកាសែតនាថ្ងៃអនាគត។ បន្ថែមលើនេះ លោកបានស្នើដល់កម្លាំងចម្រុះរដ្ឋាភិបាល ឬក្រុមបាតុករបក្សប្រឆាំង ក៏ត្រូវបញ្ឈប់សកម្មភាពប្រមាថ ឬប្រើអំពើហិង្សាមកលើអ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មានក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តទៅទៀត៖ «ទាំងសងខាង ទាំងកម្លាំងបង្ក្រាប ទាំងកម្លាំងទាមទារ យើងត្រូវធ្វើម៉េចឲ្យប្រទេសយើងឲ្យមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
ទោះជាបែបនេះក្តី លោក ប៉ែន សមិទ្ធិ ប្រធានក្លឹបអ្នកកាសែតកម្ពុជា នៅតែចាត់ទុកថា សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន រដ្ឋាភិបាលបានបើកឲ្យមានសកម្មភាពបានទូលំទូលាយ និងមានលក្ខណៈប្រសើរគួរឲ្យកត់សម្គាល់៖ «ជាពិសេសនៅលើបណ្ដាញសង្គម គឺសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិហ្នឹង គឺបានប្រសើរជាងមុន»។
ការប្រើអំពើហិង្សារបស់កម្លាំងសមត្ថកិច្ចរដ្ឋាភិបាលទៅលើ លោក តាំង ឈិនសុធី ភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានបារាំង អា.អែហ្វ.ប៉េ កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៧ ខែមករា នៅមុខក្រសួងព័ត៌មាន គឺមិនទាន់ឃើញមានប្រតិកម្មពីក្រសួងព័ត៌មាន ឬស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរដ្ឋណាមួយជួយឈឺឆ្អាលទេ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស បានចាត់ទុកសកម្មភាពប្រើហិង្សារបស់សមត្ថកិច្ចមកលើអ្នកកាសែត សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាពលរដ្ឋកន្លងមក គឺជាទង្វើខុសច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងត្រូវបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់៕
Previous Article
