លោកសាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ ម៉ាណារ៉ា អនុប្រធានផ្នែកប្រវត្តិសាស្ត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញបានថ្លែងថា វប្បធម៌ និងប្រពៃណីរបស់ជនជាតិចិនបានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងជ្រាលជ្រៅក្នុងផ្នត់គំនិត និងជីវភាពរស់នៅរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ។
(សំឡេងលោកសាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ ម៉ាណារ៉ា)
បើតាមលោកសាស្ត្រាចារ្យ បានឲ្យដឹងថា ការហូចូលនៃជនជាតិចិនមកកម្ពុជាគឺតាមរយៈឈ្មួញ និងការធ្វើជំនួញ។ ក្រៅពីនេះការទំនាក់ទំនងតាមរយៈការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងចលនានៃបន្លាស់ទីក៏រឹងរឹតតែបានបង្កើនចំនួនជនជាតិចិនរស់នៅកម្ពុជា។
(សំឡេងលោកសាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ ម៉ាណារ៉ា)
លោកសំបូរ ម៉ាណារ៉ាបានបន្តថា នៅពេលដែលជនជាតិចិនចូលមករស់នៅកាន់តែច្រើន នោះការរីកសាយភាយនៃវប្បធម៌ចិន ជាពិសេសការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំចិនក៏ធ្វើកាន់តែធំដុំ និងអធិកអធម។ ម្យ៉ាងវិញទៀតគេសង្កេតឃើញថា ជនជាតិចិន និងខ្មែរតែងតែផ្តល់តម្លៃ និងគោរពវប្បធម៌គ្នាទៅវិញទៅមក។
(សំឡេងលោកសាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ ម៉ាណារ៉ា)
បើតាមលោក សំបូរ ម៉ាណារ៉ា បានថ្លែងថា ការជះឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌ចិនក៏ដូចជាការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំចិនមិនបានផ្តល់ផលអវិជ្ជមានដល់សង្គមខ្មែរនោះទេ។
(សំឡេងលោកសាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ ម៉ាណារ៉ា)
ដើម្បីបញ្ជៀសនូវផលអវិជ្ជមាន និងប្រការអាក្រក់នានាទាំងឡាយដែលអាចកើតឡើងនៅក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំចិន លោក សំបូរ ម៉ាណារ៉ា បានថ្លែងថា ពលរដ្ឋទាំងឡាយត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការធ្វើដំណើរ និងកុំទទួលទានគ្រឿងស្រវឹង។
(សំឡេងលោកសាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ ម៉ាណារ៉ា)
ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំចិន ឬការបើកចំហរឲ្យមានពិធីបុណ្យនានារបស់ជនជាតិចិននៅកម្ពុជាជាការបង្ហាញពីសន្តានចិត្តទូលាយរបស់ខ្មែរ ក្នុងការរួបរួមគ្នាជាមិត្តជាជាងការបង្កើតសត្រូវក្នុងសង្គម។
(សំឡេងលោកសាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ ម៉ាណារ៉ា)
បើតាមលោកសាស្ត្រាចារ្យបានបញ្ជាក់ថា ជនជាតិចិនរស់នៅស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែងគ្រប់ប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោក។ ជនជាតិចិនតែងតែគោរពនូវច្បាប់ទម្លាប់របស់ម្ចាស់ប្រទេស និងបាននាំមកជាមួយនូវផ្នត់គំនិតរីកចំរើនទាំងសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម។
លោកសាស្ត្រាចារ្យបានបន្ថែមថា លោកមិនមានការព្រួយបារម្ភចំពោះចំនួនកំណើននៃការរស់នៅរបស់ជនជាតិចិននៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជានោះទេ ពីព្រោះច្បាប់ជាអ្នកគ្រប់គ្រង។ ផ្ទុយទៅវិញឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌ចិនបានរួមចំណែកការអភិវឌ្ឍក្នុងប្រទេស។
(សំឡេងលោកសាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ ម៉ាណារ៉ា)
ឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌ចិនបានជ្រួតជ្រាបគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានក្នុងសង្គមខ្មែរតាំងពីបុរាណកាលមក។ លោកសាស្ត្រាចារ្យបានបន្ថែមថា ពលរដ្ឋខ្មែរបានទទួលយកឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌ចិនមកប្រតិបត្តិ និងគោរពដោយសារតែវប្បធម៌ចិនមានលក្ខណៈដូចគ្នានឹងផ្នត់គំនិតមនុស្សខ្មែរគឺការផ្តល់តម្លៃ និងគោរពដូនតា។
(សំឡេងលោកសាស្ត្រាចារ្យ សំបូរ ម៉ាណារ៉ា)
ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំចិន នឹងមកដល់នៅបំណាច់ខែខាងមុខនេះ។ ជាចុងក្រោយលោកសាស្ត្រាចារ្យបានបញ្ជាក់ថា ការរួមចំណែកក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីតែងតែផ្តល់នូវមង្គលដល់ពលរដ្ឋ និងសង្គម ពីព្រោះវប្បធម៌ណាក៏ដោយមិនដែលជាសត្រូវនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញតែងតែនាំមកនូវការអភិវឌ្ឍ៕