១. សេចក្តីផ្តើម
សកម្មភាពនៃការកែច្នៃផលជលផលបានផ្តល់ នូវសារៈសំខាន់ដល់សេដ្ឋកិច្ចសង្គម និងសន្តិសុខស្បៀងសម្រាប់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ។ ដើម្បីថែរក្សានូវផលប្រយោជន៍ទាំងនេះ តម្រូវឲ្យការកែច្នៃជលផលមានលក្ខណៈទូលំទូលាយ ព្រមទាំងគោរពទៅតាមបទដ្ឋាន
បច្ចេកទេស និងអនាម័យដើម្បីឲ្យការផលិតប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងផលិតផលមានគុណភាពល្អ ដើម្បីធានាការប្រើប្រាស់ប្រកបដោយសុវត្តិភាពសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ ។ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ សកម្មភាពផ្នែកកែច្នៃជលផលបាន នឹងកំពុងតែមានសកម្មភាពផុលផុសក្នុងការផ្គត់ផ្គង់តាមតម្រូវការ ក្នុងស្រុក ព្រមទាំងជំរុញការនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិផងដែរ ។ ប្រជាជនកម្ពុជាបានអនុវត្តបច្ចេកទេសកែច្នៃ ផលជលផលផ្សេងៗ ដូចជាការកែច្នៃជាត្រីងៀត ត្រីប្រឡាក់ ត្រីឆ្អើរ ទឹកត្រី ប្រហុកផ្អក ម៉ាំ ៘សកម្មភាពនៃការកែច្នៃផលជលផលបានផ្តល់ នូវសារៈសំខាន់ដល់សេដ្ឋកិច្ចសង្គម និងសន្តិសុខស្បៀងសម្រាប់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ។ ដើម្បីថែរក្សានូវផលប្រយោជន៍ទាំងនេះ តម្រូវឲ្យការកែច្នៃជលផលមានលក្ខណៈទូលំទូលាយ ព្រមទាំងគោរពទៅតាមបទដ្ឋាន
ទឹកត្រីគឺជាផលផលិតផលជលផលមួយ ប្រភេទ ដែលប្រជាជនកម្ពុជារួមទាំងប្រជាជាតិអាស៊ីមួយចំនួនទៀតបាននិយម ប្រើប្រាស់ជាអាហារប្រចាំថ្ងៃ ជាពិសេសក្នុងការដាំស្ល ហើយម្យ៉ាងទៀតបច្ចេកទេសកែច្នៃទឹកត្រីមានលក្ខណៈសាមញ្ញងាយ ដែលអាចឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទូទៅអាចផលិតដោយខ្លួនឯង និងមានអ្នកសិប្បកម្មមួយចំនួនបានជ្រើសរើសបច្ចេកទេសនេះជាអាជីវកម្ម ដែលអាចរកប្រាក់ចំណូលបានច្រើនទៀតផង ។
បច្ចេកទេសផលិតទឹកត្រីតូ្រវបានអនុ វត្តមានលក្ខណៈខុសគ្នាទៅតាមតំបន់ និងទំហំខ្នាតផលិតដែលរួមមានបច្ចេកទេសកែច្នៃសំខាន់ៗ ២យ៉ាង គឺតាមរបៀបប្រព័ន្ធចម្រោះ (Hydro-lysis) និងប្រព័ន្ធស្ងោរំងាស់ (Boilling) ។ ប្រព័ន្ធចម្រោះភាគច្រើនអនុវត្តដោយអ្នកផលិតទ្រង់ទ្រាយមធ្យម ឯប្រព័ន្ធស្ងោរំងាស់ភាគច្រើនអនុវត្តដោយអ្នកផលិតទ្រង់ទ្រាយតូច ឬជាលក្ខណៈគ្រួសារ ។ នៅក្នុងអត្ថបទបច្ចេកទេសនេះនាយកដ្ឋានបច្ចេកវិទ្យាកែច្នៃ និងគុណភាពនៃរដ្ឋបាលជលផល សូមលើកបច្ចេកទេសផលិតទឹកត្រីលក្ខណៈ សិប្បកម្មមកបរិយាយនៅទីនេះ ដើម្បីផ្តល់ជាឯកសារជំនួយបច្ចេកទេសសម្រាប់បង្កើនការយល់ដឹងរបស់អ្នក កែច្នៃ និងពាក់ព័ន្ធនានា ។
២.បចេ្ចកទេសកែច្នៃទឹកត្រី
២.បចេ្ចកទេសកែច្នៃទឹកត្រី
ក. ដ្យាក្រាមលំហូរស្តីពីខ្សែសង្វាក់ផលិតទឹកត្រី
ខ. សម្ភារៈ និងការរៀបចំទីតាំង
ទីកនែ្លងដែលសម្រាប់ផលិតទឹកត្រី ត្រូវរៀបចំយ៉ាងមានសណ្តាប់ធ្នាប់ និងគោរពតាមបទដ្ឋានអនាម័យ ដោយមានសាងសង់ជាឃ្លាំង និងបែងចែកជាកន្លែងសម្រាប់អាងស្តុកត្រី បន្ទប់ ឬឃ្លាំងដាក់សម្ភារៈ វត្ថុធាតុដើម និងផលិតផលសម្រេច ព្រមទាំងរៀបចំប្រព័ន្ធអគ្គិសនីសម្រាប់ប្រើប្រាស់ប្រកបដោយលក្ខណៈ បច្ចេកទេស ។ ចំពោះសម្ភារៈសម្រាប់ផលិតទឹកត្រីរួមមាន: អាង ឬធុងផ្អាប់ និងស្តុកទឹកត្រី ធ្វើពីជ័រឈើ ឬស៊ីម៉ង់ត៍ ដែលមានទំហំតាមតម្រូវការអ្នកផលិត ឈើ ឬ ឫស្សីសម្រាប់ខ្ទាស់សង្កត់ បន្ទះកន្ទេល ដបសម្រាប់ដាក់ផលិតផលសម្រេច ដែលមានបិទស្លាកសញ្ញាពាណិជកម្ម និងរានសម្រាប់ហាលទឹកត្រីជាដើម ។ ការរៀបចំលាងសម្អាតធុង និងឧបករណ៍ចម្រោះគឺវាមានសារៈសំខាន់បំផុត សម្រាប់ដំណាក់កាលទីមួយ នៃការកែច្នៃទឹកត្រី ។ ត្រូវពិនិត្យរាល់ធុងទាំងអស់ គឺមិនត្រូវឲ្យមានការបែកបាក់ ឬស្នាមប្រេះទេ ព្រោះថាវាអាចធ្វើឲ្យទឹកត្រីកំពប់ជ្រាបចូលទៅក្នុងដី ។ ការរៀបចំប្រព័ន្ធចម្រោះគឺ មានលក្ខណៈផ្សេងៗគ្នាពីអាងមួយទៅអាងមួយ ចំពោះរោងចក្រមួយចំនួនការដាក់ប្រព័ន្ធចម្រោះផ្តេកនៅបាតក្រោមធុង និងកន្លែងផ្សេងទៀតដាក់ចម្រោះត្រង់នៅផ្ទៃខាងលើនៃធុង ។ អ្នកកែច្នៃខ្លះបានប្រើបំពង់ឫស្សី ឬទុយោជ័រ ធ្វើជាឧបករណ៍ចម្រោះបំណែកនៃធុង ឬដុំថ្មតំរៀប ដើម្បីធ្វើជាចម្រោះ ។ ការធ្វើបែបនេះគឺធ្វើដើម្បីឲ្យទឹកត្រីថ្លាល្អ ។
៣. វត្ថុធាតុដើម
ត្រី: ត្រីគ្រប់ប្រភេទអាចធ្វើជាវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ការផលិតទឹកត្រីបាន ប៉ុន្តែជាទូទៅអ្នកកែច្នៃបានជ្រើសរើសយកត្រីដែលមានតម្លៃថោក មកផលិតទឹកត្រី ។ ចំពោះប្រភេទត្រីសម្រាប់ធ្វើការកែច្នៃទឹកត្រីមាន:
- ប្រភេទត្រីទឹកសាប: ត្រីលេញ ត្រីរៀល ត្រីក្រឡង់ ត្រីអាចម៍កុក ត្រីចន្ទាសភ្លុក ត្រីកំភ្លាញ ត្រីកញ្ចាញ់ច្រាស់ ត្រីកញ្ចុះ ៘
- ប្រភេទត្រីសមុទ្រដែលប្រើប្រាស់ សម្រាប់ផលិតទឹកត្រីមាន: ត្រីកាកឹម ត្រីកាម៉ុង ត្រីចាបហ៊ឺ ត្រីត្រសក់ ត្រីកញ្ចុះ ត្រីកញ្ចាញ់ច្រាស ៘
គុណភាពត្រីចាំបាច់ត្រូវនៅស្រស់ ល្អ ។ ការដឹកជញ្ជូនដោយយានយន្ត កាណូត ឬមធ្យោបាយផ្សេងទៀត ត្រូវរៀបចំឲ្យបានល្អ ដើម្បីរក្សាគុណភាពត្រី និងគោរពតាមបទដ្ឋានអនាម័យ ។
អំបិល: អំបិលដែលយកមកប្រើក្នុងការផលិតទឹកត្រី គឺជាអំបិលមានអនាម័យល្អ ដែលពុំមានកំទេចកំទីលាយលំជាមួយ ។ ជាជម្រើសមួយល្អ គឺអាចប្រើប្រាស់អំបិលអ៊ីយ៉ូដ ដើម្បីជួយបង្កើតជីជាតិអ៊ីយ៉ូដដល់អ្នកប្រើប្រាស់ ។
គ្រឿងបង្កើនរសជាតិ: ជាទូទៅអ្នកកែច្នៃប្រើប្រាស់គ្រឿងទេសមួយចំនួន សម្រាប់បង្កើនរសជាតិដូចជា ប៊ីចេង (MSG) ស្ករកំលោច (Caramel) និងគ្រឿងបង្កើនក្លិនឈ្ងុយដូចជាខ្ទឹមស រំដេងជាដើម ៘
៤. វិធីសាស្ត្រផលិតទឹកត្រី
៤.១ ការប្រឡាក់អំបិល ចាក់ត្រីចូលក្នុងអាង ឬ ធុង (អាង និងធុងត្រូវស្អាត) គេប្រឡាក់អំបិលត្រីក្នុងអត្រាពី ៣០-៤០ ភាគរយ លាយឲ្យសព្វល្អ និងគ្រប់គ្រាន់ដោយត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន ប្រសិនបើប្រឡាក់អំបិលមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ វានឹងធ្វើឲ្យទឹកត្រីខូចគុណភាព និងធុំក្លិនស្អុយ ។
៤.២ ការផ្អាប់ ក្រោយពីប្រឡាក់អំបិលរួច ត្រូវបានដាក់ចូលក្នុងនៅបាតអាង ឬធុងផ្អាប់ ដែលមានក្រាលអំបិលបន្ថែមនៅបាតក្រោម និងនៅផ្នែកខាងលើប្រហែលកម្រាស់ ១០ ស.ម ថែមទៀតដែរ ដើម្បីការពាររុយពងដាក់ ។ បន្ទាប់មកគ្របបន្ទះកន្ទេលពីលើ រួចហើយត្រូវយកឈើ ឬឫស្សីខ្ទាស់ពីលើឲ្យជាប់ ដើម្បីសង្កត់ត្រីធ្វើឲ្យត្រីហាប់ និងជៀសវាងកុំឲ្យត្រីអណ្តែតនៅពេលកំពុងផ្អាប់ ម្យ៉ាងទៀតជៀសវាងកុំឲ្យទឹកឈាមចេញពីត្រីហូរចេញមកក្រៅ ។ ក្រោយពីខ្ទាស់សង្កត់ត្រីធ្វើឲ្យត្រីហាប់រួចហើយ ត្រូវផ្អាប់រយៈ ០១ ឆ្នាំ ទើបធ្វើចលនាបង្ហូរ ឬសម្រក់វា ។
៤.៣ ការចលនាបង្ហូរទឹកត្រីដំបូង (ទឹកឈាម) គេចាប់ផ្តើមបើកបង្ហូរទឹកត្រីដំបូង ឬហៅថាទឹកឈាមឲ្យហូរចូលទៅក្នុងកូនអាង ឬធុងស្តុក ហើយត្រូវយកវាទៅដាក់ក្នុងអាង ឬធុងផ្អាប់ដើមវិញ ចំពោះអ្នកកែច្នៃខ្លះប្រើម៉ាស៊ីនបូមជំនួសការប្រើកម្លាំងមនុស្ស ។ គេធ្វើរបៀបនេះដដែលៗ រយៈពេល ៤ ទៅ ៥ ខែ ដោយត្រូវឧស្សាហ៍ដួសយកខ្លាញ់ដែលអណ្តែតលើមាត់អាងចេញ ហើយរៀងរាល់រយៈពេល ០២ ខែម្តង គេលាងសំអាតកន្ទេល និងឈើខ្ទាស់ឲ្យបានស្អាត ។ ពេលធ្វើការបង្ហូរចេញចូលទឹកឈាម គេធ្វើការត្រួតពិនិត្យកំហាប់អំបិលដោយប្រើវិធីដូចតទៅ: ប្រសិនបើកំហាប់អំបិលទាបទឹកឈាមមានក្លិនឆ្អាប និងមានទឹកពណ៌លឿង សាច់ត្រីហើម ហើយធ្វើឲ្យដង្កូវលេចចេញឡើង បើឃើញដូចនេះត្រូវបន្ថែមអំបិល ។ ពេលដែលកំហាប់អំបិលល្អទឹកឈាមមានលក្ខណៈក្រហមថ្លា ហើយសាច់ត្រីនៅរឹងហើយមិនបែកបាក់ទេ ។
៤.៤ ការប្រមូលទឹកត្រី និងការរក្សាក្រោមកំដៅថ្ងៃ ទឹកត្រីលើកទី១ ជាទឹកត្រីដែលមានគុណភាពខ្ពស់ចាត់ទុកជាមេទឹកត្រី ដែលជាទូទៅគេមិនលក់ទេ គេប្រើវាសម្រាប់លាយជាមួយទឹកត្រី ដែលទទួលបានពីការប្រមូលនៅលើកទី២ នៅពេលគេលាយហើយ គេនឹងបានទឹកត្រីប្រភេទលេខ១ ចំពោះទឹកត្រីដែលបានទទួលមកពីការប្រមូលលើកទី៣ គេប្រើសម្រាប់ផលិត ទឹកត្រីលេខ២ និងលេខបន្តបន្ទាប់ទៀតតាមការចង់បាន ។ គេប្រើប្រាស់វាដើម្បីធ្វើជាទឹកត្រីលេខ១ ។ បន្ទាប់ពីបានបង្ហូរទឹកឈាមអស់ហើយ គេក៏ត្រឡប់កាកត្រីដែលនៅសល់ រួចលាយអំបិលជាមួយទឹក ៣០ ភាគរយ បន្ថែមទៀត រួចហើយធ្វើការបង្ហូរត្រលប់ចុះឡើង ដោយយកទឹកអំបិលចាក់បន្ថែម ដើម្បីប្រមូលយកទឹកត្រីដែលនៅសល់ ដែលជាទូទៅប្រើពេលធ្វើចាប់ពី ១០ ថ្ងៃ រហូតដល់ ១ ខែ ។ គេធ្វើរបៀបនេះរហូតដល់ទៅ ៥ លើក រហូតទាល់តែទឹកត្រី ដែលហូរចេញមកនោះថ្លា និងមានតែជាតិអំបិល ។
ក្រោយពេល បញ្ចប់ការប្រមូលទឹកត្រីរួចរាល់ទឹកត្រី ដែលប្រមូលបានត្រូវដាក់ក្នុងពាង ឬធុងរួចយកទៅហាលថ្ងៃ ដើម្បីឲ្យមានក្លិនឈ្ងុយ និងមានរសជាតិ ។ បន្ទាប់មកទឹកត្រីទាំងនេះគេយកវាទៅហាលថ្ងៃ ដើម្បីឲ្យមានក្លិនឈ្ងុយ និងមានរសជាតិ ដែលអាចប្រព្រឹត្តទៅអស់រយៈពេលពី ០១ ទៅ ០២ ខែ ។
៤.៥ ការបន្ថែមពណ៌ និងបង្កើនរសជាតិ
ភាគច្រើននៃ រោងសិប្បកម្មទឹកត្រី ប្រើប្រាស់ប៊ីចេង (MSG) ស្ករកំលោច (Caramel) ដើម្បីបន្ថែមរសជាតិទៅលើទឹកត្រី ។ អ្នកកែច្នៃខ្លះក៏ប្រើប្រាស់ខ្ទឹមស និងរំដេងដើម្បីបង្កើនក្លិន និងរសជាតិទឹកត្រីផងដែរ។ ការបន្ថែមគ្រឿងផ្សំទាំងនេះត្រូវគោរពទៅតាមកម្រិតស្តង់ដារទឹកត្រីដែល បានអនុញ្ញាតឲ្យប្រើ (សូមមើលឯកសារ ស្តង់ដារទឹកត្រីដែលចេញផ្សាយដោយនាយកដ្ឋានស្តង់ដារនៃក្រសួង ឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល) ។ ក្រោយពេលបន្ថែមពណ៌ និងបង្កើនរសជាតិរួចទឹកត្រីត្រូវបានច្រោះដើម្បីឲ្យថ្លាល្អមុនពេល ច្រកដប ។
៤.៦ ការវេចខ្ចប់ និងដាក់ស្លាកសញ្ញា
ក្នុងការវេច ខ្ចប់អាចប្រើដបកែវ ដបជ័រ និងកាដុងជ័រ ដោយលាងឲ្យបានស្អាតល្អការពាររោគចម្លងផ្សេងៗ ។ ត្រូវមានប្រើស្លាកសញ្ញាសំគាល់លើផលិតផលត្រឹមត្រូវ ដែលមានស្លាកសញ្ញាចេញបញ្ជាក់ដោយក្រសួងឧស្សាហ៍កម្ម រ៉ែ និងថាមពល ព្រមទាំងមានបាកូដ ដែលចេញដោយសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាមុនដាក់លក់នៅតាមទីផ្សារនានា ។ រូបភាពលើស្លាកសញ្ញាអាចរៀបចំធ្វើយ៉ាងណាទាក់ទាញដល់អ្នកប្រើប្រាស់ ព្រមទាំងមានបញ្ជាក់ ពីឈ្មោះផលិតផលឈ្មោះក្រុមហ៊ុន អាសយដ្ឋានទំនាក់ទំនងច្បាស់លាស់ តារាងបញ្ជាក់សមាសភាគផ្សំ និងកម្រិតអាហារូបត្ថម្ភ ព្រមទាំងបញ្ជាក់ពីថ្ងៃខែ ឆ្នាំ ផលិត និងផុតកំណត់នៃការប្រើប្រាស់ ។ ការបញ្ជាក់អំពីអនាម័យល្អ ក្នុងការផលិត និងគុណភាពរបស់ផលិតផល គឺជាការសំខាន់ដែលធានាសុវត្ថិភាព និងទាក់ទាញដល់អ្នកប្រើប្រាស់ ។ សហគ្រាស ឬសិប្បកម្មកែច្នៃអាចដាក់ពាក្យស្នើសុំវិញ្ញាបនប័ត្របញ្ជាក់ពី ការអនុវត្តអនាម័យល្អក្នុងការផលិត ដែលចេញបញ្ជាក់ដោយនាយកដ្ឋានបច្ចេកវិទ្យាកែច្នៃ និងគុណភាពរបស់រដ្ឋបាលជលផលនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ។
ផលិតផល សម្រេចត្រូវរក្សាទុកដាក់នៅទីកន្លែងមានអនាម័យល្អ និងមានសីតុណ្ហភាពសមស្របជាទូទៅអាចរក្សាទុកនៅសីតុណ្ហភាពក្នុងបន្ទប់ បាន ។
ចំពោះ លោកអ្នកដែលចង់ស្វែងរកជំនួយបច្ចេកទេស ឬពត៌មានបន្ថែមស្តីពីការផលិតទឹកត្រីអាចទំនាក់ទំនងមកនាយកដ្ឋាន បច្ចេកវិទ្យាកែច្នៃ និងគុណភាពរបស់រដ្ឋបាលជលផល នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដែលមានអាសយដ្ឋានដូចខាងក្រោមនេះ : រដ្ឋបាលជលផល លេខ ១៨៦ មហាវិថីព្រះនរោត្តម សង្កាត់ទន្លេបាសាក់ ខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ ។ ទូរស័ព្ទ និងទូរសារលេខ ០២៣ ២២៤ ៨៧១៕
រៀបរៀងដោយនាយកដ្ឋានបច្ចេកទេសកែច្នៃ និងគុណភាព:
លោកបណ្ឌិត ឈួន ចំណាន